ارتباطات و رسانه ها مرکز اطلاع رسانی رسانه ها ، ارتباطات ، تبلیغات و روابط عمومی
شفقنا رسانه_ رسانه‌ها به‌واسطه مسئولیتی که در بازتاب اخبار و رویدادها بر عهده دارند، بیشتر از هر صنفی واجد رعایت اخلاق حرفه‌ای هستند تا آرامش روانی و روحی جامعه را بر هم نزنند. این روزها در میدان کار رسانه‌ای، با توجه به گسترش انتشار اخبار، ضرورت رعایت اخلاق حرفه‌ای بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. رعایت این اصول می‌تواند اعتماد مخاطب به رسانه را به دنبال داشته باشد. سردبیر روزنامه اعتماد معتقد است اخلاق رسانه ای جدا از اخلاق عرفی نیست که ما در روابط اجتماعی آن را رعایت می کنیم. او می گوید: اگر از توجیه دوری کنیم و اخلاق و ضرورت توجه به آن را از اوایل مدرسه رواج دهیم، آرام آرام به جامعه ای اخلاقی می رسیم. در غیر این صورت نمی توان توقع رعایت اخلاق در جامعه و یا حتی محیط رسانه را داشته باشیم.
بهروز بهزادی، روزنامه نگار پیشکسوت و سردبیر روزنامه اعتماد با اشاره به اهمیت رعایت اصول اخلاق حرفه ای در رسانه ها به شفقنا رسانه می گوید: اخلاق رسانه ای جدا از اخلاق عرفی نیست که ما در روابط اجتماعی آن را رعایت می کنیم. به عبارتی اخلاق موضوعی است که از گذشته نیاکان، مذهب و عرفمان بر آن تاکید داشته اند. علاوه بر آن رعایت برخی از مسائل از لحاظ اخلاقی باید در طبیعت انسان وجود داشته باشد که برای رسانه هم صدق می کند. به عنوان مثال نباید به کسی توهین کنیم، تهمت بزنیم، دروغ بگوییم و… .
سردبیر اعتماد ادامه می دهد: جامعه ما، جامعه ای در حال گذار است که به شدت تحت تاثیر اخلاق بین المللی قرار گرفته است. به عبارتی ما اصول اخلاقی خاص خود را داریم، با این حال شاهدیم که شبکه های اجتماعی اصول اخلاقی جاهای دیگر را بر ما تحمیل می کنند.
او معتقد است که برخی از مسائل اخلاقی ما در طول زمان کمرنگ شده است و می گوید: در گذشته وقتی کسی فوت می کرد، از نظر اخلاقی همسایه ها برای برگزاری مراسم و تسلای بازماندگان به کمک مالی و روحی آن ها می رفتند. ولی الان این سنت آرام آرام در حال از بین رفتن است. به عبارتی برخی از اصول اخلاقی تحت تاثیر دنیای دیگری در حال کمرنگ شدن هستند و این مسئله از طریق شبکه های اجتماعی به سرعت در حال تحمیل شدن است.
بهزادی تاکید می کند: وقتی رسانه را ورای جامعه واقعی ببینیم، سبب می شود تا خیلی از مسائل اخلاقی در جامعه توسط رسانه رعایت نشود. از طرفی برخی ها هم می گویند جامعه ای که مدرسه، خانواده، اوضاع اقتصادی و … آن با مشکل مواجه است، طبیعتاً از لحاظ اخلاقی هم دچار مشکل می شود. در خیلی از مواقع پیشرفت سیاسی را با بی اخلاقیمان توجیه می کنیم. به عبارتی وقتی به مسائل سیاسی می رسیم مطمئنیم که هدف وسیله را توجیه می کند و بدون توجه به اخلاق به دنبال هدفمان هستیم. این در حالی است که اگر از توجیه دوری کنیم و اخلاق و ضرورت توجه به آن را از اوایل مدرسه رواج دهیم، آرام آرام به جامعه ای اخلاقی می رسیم. در غیر این صورت نمی توان توقع رعایت اخلاق در جامعه و یا حتی محیط رسانه را داشته باشیم.
او به برخی از مولفه های اصول اخلاق حرفه ای در رسانه اشاره می کند و می گوید: ما در رسانه باید مسئله ای را نقل کنیم که به آن اطمینان داریم، از تهمت، توهین، دروغ و… دوری کنیم. باید قبل از انتشار یک خبر علاوه بر راستی آزمایی آن از طریق چند منبع خبری، به عقل خودمان هم رجوع کنیم و از ترور شخصیتی و بازی با آبروی افراد پرهیز کنیم.
با این اوصاف راه حل مطلوب برای رسیدن به اخلاق حرفه ای برای نشر اخبار در رسانه ها چیست؟ این پیشکسوت روزنامه نگاری پاسخ می دهد: آموزش اصول اخلاقی به خبرنگاران و ملزم کردن آن ها به رعایت اخلاق از مهمترین راه های رواج اخلاق حرفه ای در رسانه ها است. اگر در تحریریه ها یک نظرسنجی درباره چیستی اخلاق رسانه ای بگذاریم، نتیجه قابل قبولی دریافت نمی کنیم. وقتی خبرنگاران به این اصول آگاهی نداشته باشند، نمی توان توقع رعایت آن را داشت. باید مدیران رسانه ها پیش قدم شوند و به اعضای تحریریه فشار بیاروند تا در کار خود، اصول حرفه ای اخلاقی را رعایت کنند. یعنی تاکید شود که نمی توان به راحتی شخصیت افراد را ترور کرد، اخبار دروغ یا تهمت منتشر کرد و… . ولی متاسفانه شاهدیم، برخی از مدیران رسانه هم افرادی سیاسی هستند که اخلاق خود را به خاطر سیاست از دست داده اند. کاش به جای توسعه سیاسی، توسعه اخلاقی پیدا می کردیم. من معتقدم با توسعه اخلاقی خیلی از مشکلاتمان حل می شد.
